ALTYAPILAR BAĞIMSIZ VE MALİ BÜTÇESİ OLAN KURUMLAR OLMADAN FUTBOLDA SIÇRAMA İMKANSIZ GÖRÜNMEKTEDİR….
Eğer Türkiye'de Altyapı birimlerini yeniden reorganize etmek (yeniden yapılandırmak) gibi bir düşünce ve bir istek olursa, hatta bunun da ötesinde bu amaçla yetkili birileri harekete geçerse ilk yapmaları gereken şey;
Altyapı birimlerini kulüp yönetim kurulu üyelerinden birisine bağlamaktan vazgeçmeleri olmalıdır.
Yönetim kurulu üyelerinden birisini "altyapıdan sorumlu yönetim kurulu üyesi" yapmak Türkiye'deki kulüplerin altyapı adına organizasyon şemasındaki ve yönetilmesindeki en büyük talihsizliklerden birisidir.
Bir kişiyi altyapıdan sorumlu yönetici yapmak ya da altyapıyı bir yönetim kurulu üyesine bağlamak ne altyapıyı, ne de ilgili yöneticiyi mutlu eden bir durum değildir. Dahası genel olarak böylesi bir organizasyon biçimi kağıt üzerinde kalmaya mahkumdur ve nitekim de öyle olmaya devam etmektedir.
Zaten ilgili yöneticilerin bir çoğu altyapı deyince, kulübün su ve kanalizasyon işleriyle ilgili bir biriminin kendilerine bağlandığını düşünecek kadar altyapı kurumlaşmasından habersiz kişilerden oluşmaktadır.
Pratikte böylesi bir kulüp - altyapı ilişkisinde devreye ne girmektedir?
Doğal yasadır. Boşluk doldurulur.
Yöneticinin yakın bir adamı, çoğu zaman eski futbolculardan birisi "altyapı sorumlusu" olarak rolü ele geçirmekte ve o kişinin inisiyatifine bırakılmış sözüm ona öz kaynak yönetimi, başka amaçlar için bir geçiş noktası veya kulüpten nemalanma kapısı şekline ve işleyişine dönüşmektedir.
Bu durumda altyapıların kulüp içindeki varlıkları sıradanlaşmakta ve önem ve değer konusunda olsun, kurumsallaşma açısından olsun bir mesafe alınamamaktadır.
Altyapıların önem ve değer kazanması isteniyorsa altyapılara ciddiyet atfetmek gerekir. Bunun ise nesnel yani somut koşulları vardır. Bu işler bir kişinin sadece iyi niyetine bırakılacak işler değildir ve olmamalıdır.
Bunun için yapılması gereken öncelikle iş hukuki ve yasal düzenlemelere dayandırılacak bir altyapı kutumu oluşturmasıdır.
Söz konusu bu hukuki ve yasal düzenlemeler ile oluşturulacak altyapı kurumu yapılanması özetle:
1. "Altyapı yönetim kurulu” oluşturulması ve altyapının tamamen bu kurul tarafından yönetilmesinin sağlanmasıdır.
2.Söz konusu “altyapı yönetim kurulları” kulüp yönetimiyle koordineli ancak özerk bir yapıda olmalı ve direkt genel kurula karşı sorumlu bulunmalıdır. Kulüp başkanı ile koordinasyon halinde çalışmalıdır.
3. Altyapı yönetim kurulu üyelerinin altyapı eğitimi, altyapı ekonomisi ve özkaynak yönetimi alanlarından sorumlu görev dağılımlarından oluşan bir yapısı olmalıdır.
4. Altyapının bütçesi katma bütçeli ve özerk olmalıdır.
5. Altyapı yönetim kurulu kulüp yönetimi gibi idari ve mali açıdan kendini ibra edecek seçimli kongrelere tabi olmalıdır.
6. Altyapı işleyişi açık, şeffaf ve denetlenebilir olmalıdır.
Böylesi bir kulüp yapılanmasında kulüplerin altyapılarının ciddiye alınmaması, önemsenmemesi mümkün değildir.
Kurumsallaşma ancak kurumsal kimlik ile mümkün olabilir.
Kurumsal kimliğin ise tek koşulu iş yapabilirlik, iş üretebilirlik ve katma değer yaratabilmektir. Altyapıların katma değeri ise sadece oyuncu yetiştirilmesini sağlamaktır.
Böylesi ve benzer altyapı yapılanmasından sonra sıra mutlaka altyapı eğitimi yapılanmasına gelmelidir. Eğitim yapılanmasının öncelikli konusu ise eğitim yönetimini oluşturmaktır.
Eğitiminin yönetsel yapılanmasında ise,
1. Altyapı dönemlere ayrılmalı ve her dönemin koordinatörlüğü ve antrenörlüğü bağımsız bir birim olarak yapılandırılmalıdır.
2. Altyapı eğitim dönemi koordinatörleri, dönem antrenörleri bir birim olarak altyapı yönetim kurulu eğitim sorumlusu üyesine bağlı olarak çalışmalıdırlar.
Örneğin,
1. Temel altyapı koordinatörlüğü ve antrenörleri,
2. Gelişim altyapı koordinatörlüğü ve antrenörleri
3. Performans altyapı koordinatörlüğü ve antrenörleri
eğitim felsefesi ve yaklaşımı olarak birbiri ile ilgili ama eğitim yönetimi olarak birbirlerinden bağımsız birimler olarak alt kurumlara ayrılmalıdırlar.
Böylece uzmanlaşma, hesap verebilirlik, yönetsel şeffaflık ve üretkenlik açısından daha işlevsel bir okul modeli ortaya çıkacak, zaman ve emek kayıplarının önüne geçilecek ve üretim çıktıları olan futbolcu gelişimi inanılmaz boyutlara taşınacaktır.
Bilindiği üzere İlkokul, ortaokul, lise ve üniversite dönemlerinin ders içerikleri, programları ve öğretmenleri birbirinin devamı olacak biçimde ama birbirlerinden farklı bir anlayışa ve içeriğe sahiptir.
O halde 8 yaş ile 18 yaş arasındaki 10 yıllık çocuk ve gençlerin futbol eğitim süreçleri de aynı çalışma, aynı program ve aynı antrenörler ve aynı yaklaşım ile gerçekleştirilmemelidir. Her dönem bir uzmanlık ve yeterlilik alanı olarak planlanmalı ve yürütülmelidir.
Sonuç olarak önce idari ve katma bütçeli mali özerk bir yapı, sonra da eğitim yönetimi yapılanması şeklinde gerçekleştirilecek bir altyapı modeli Türkiye futbolunun kurtuluşu açısından düşünülebilecek modellerden birisidir.
