BİR SPOR KULÜBÜNDE ALTYAPI VE ALTYAPI EĞİTİMİNE İLİŞKİN BAZI KURUMSALLAŞMA BOYUTLARI

ALTYAPI ORGANİZASYONUNA İLİŞKİN;

1. Altyapı üstyapı ile organik bağlantısı olması gereken bir yapı olabildiği gibi, özerk ya da bağımsız yönetsel bir yapıya sahip olabilir. Hangisi daha verimli olacaksa bu tercih doğru yapılmalıdır.
Arsenal modeli ile hareket ediyorsanız altyapı üstyapının içinde ve tam merkezindedir. Menajer ya da teknik direktör altyapının da sorumlusudur.
Fakat burada temel koşul sorumlunun bu işe ciddi zaman ve emek ayıracak olması gereğidir. Türkiye bunun için çok uygun bir toplumsal yapıya sahip değildir.
Barcelona modelinde her şey koordineli ama özerk bir kurumlaşma ile yürür. Direktöre bağlı üstyapı ve altyapı direktörlüğü ve sorumlulukları, teknik adam sorumlulukları söz konusudur.
Hepsi de aynı futbol dünya görüşüne sahip olmak durumundadırlar.
Doku uyuşması esastır. Ama asıl nokta ve nihai hedef şudur; Her yıl olmak üzere, tüm zaman dilimlerinde altyapıdan üst yapıya belli sayılarda oyuncu geçişinin mutlak surette sağlanmasıdır.
Bunun için üst yapı ve altyapı koordinasyonu oyun felsefesi ve anlayışı temelinde şekillendirilmiştir.

2. Türkiye’de altyapı kurumsallaşmasında ise, model ya da gidişat, spor kulübü yönetim kurulunun bu işleri bir kişiye havale etmesi, daha da kötüsü yönetim kurulundan birisinin altyapıdan sorumlu olması, altyapının başına da birisinin atanması ve altyapı antrenörleri ile de işlerin yürüyor olması çerçevesinde yürütülmektedir.
Oysa altyapı kurumsallaşmasında, spor kulübünün sahip olduğu yönetsel tüm organların neredeyse tamamı altyapı örgütlenmesi için de geçerli olmalıdır.
Altyapı eğer bir kurum olacaksa, kendi içinde başkanı, yönetim kurulu, koordinatörü, ve daha alt uzmanlık alanları kadroları ile çaycısından temizlikçisine kadar işlevsel olacak bir modele mutlak ihtiyacı vardır.

3. Altyapı, Üstyapının bir sığıntısı, onun içinde yer alan “olmasa da olur” anlayışını doğurabilecek bir görünümde değil, “altyapı olmazsa üstyapı da olmaz” anlayışı ve bilincini yaratacak nesnel koşullara ve olanaklara sahip olmak zorundadır. Aksi halde ne kadar emek verirseniz verin, emeğin karşılığı alınamayacaktır. Altyapıda yer alanlar kendilerinden emin olacaklar ki, gelecekte üstyapıda yer alacaklardır. Üstyapıdakiler de bilecekler ki, altyapıdan gelenler tarafından yerleri doldurulacaktır.
Bunu sağlamak için altyapının üstyapıdan daha önemli ve değerli bir kurum olması ile sağlanır.
Bunun için;
*Altyapı çalışanlarının hepsi ekonomik olarak tatmin olmalıdır.
*Altyapı çalışanlarının iş doyum düzeyleri yükseltilmelidir.
*Altyapı çalışanlarının hepsi takdir ve değer görmelidir.
*Altyapı çalışanlarını spor kulübünün esas figürleri olarak işlem görmelidir.
Bunları söz ile değil, nesnel koşulları sağlayarak ve altyapı çalışanlarını ayrıcalıklı kılarak sağlayabilirsiniz.

4. Altyapı kurumunun işlevselliği, spor kulübünün ve üstyapının oyuncu adaylarını değerlendirebilme kapasitesi ve yeterliliği ile doğrudan ilgilidir.
Altyapıdan yetişen oyuncuları değerlendirme kabiliyeti sergileyemeyen üstyapı ve spor kulübü altyapı stratejik yanlış içine girmiş demektir.

ALTYAPI EĞİTİMİNE İLİŞKİN;

1.Altyapı eğitiminin mutlaka “dönem ve evrelere” ayrılması sağlanmalıdır.

2.Her dönemin “eğitici antrenör” kadroları titizlikle seçilmeli ve eğitici antrenörler dönemlerine ilişkin teorik ve uygulamalı uzun süreli eğitime tabi tutulmalıdırlar.

3.Altyapı eğitiminde yer alan “eğitici antrenörler” sadece kendi dönemlerinin eğitici antrenörleri olarak uzmanlaşmalıdırlar. Ve kulüplerinde sadece ilgili yaş gruplarına yönelik olarak çalışmalıdırlar.

4.Altyapı eğitim sürecinin her dönemi izlenebilir, gözlenebilir, kayıt altına alınabilir ve değerlendirilebilir olmalıdır. Çocuk ve gençlerin gelişim kaydediyor olmaları önemlidir. Bunun için eğitim programları ve planlamaları mutlaka sağlanmalıdır.

5.Altyapı eğitim süreçlerinde dönem ve evrelere özgü gelişim çocuğun ve gencin “olumlu değişimini” hedeflemelidir. Bunun için “kazanmaya ve şampiyon olmaya yönelik kondisyon performansı” amaçlı değil, “uzun süre kalıcı olmaya ve sürekli gelişiyor” olmaya yönelik eytişimsel (devingen-değişen şartlara uyum sağlayabilen) nitelik taşımalıdır.

6.Eğitici antrenörlüğün öncelikle ulusal düzeyde, olamıyorsa kulüp içinde çalışma süresi, verimlilikleri ve yeterlilikleri test edilerek mesleki statülerine ilişkin düzenlemelere gidilmelidir (Örneğin temel altyapı eğitimi stajyer eğitici antrenörü, uzman antrenörü, baş antrenörü gibi).

7.Spor kulübünün ve dolayısı ile üstyapının oynadığı futbola bakarak değil, koşulların, coğrafyanın ve insani ve genetik özelliklerin ve sosyo-kültürel özelliklerin dikkate alınarak karar verilecek bir oyun anlayışının altyapı eğitim süreçlerinde “gelişim altyapı eğitim dönemlerinden itibaren” başlayarak üstyapılara taşınması SPOR KULÜBÜNÜN VE FUTBOL ÜST YAPISININ oyun modellemesi açısından kararlaştırılması sağlanmalıdır.

8.Altyapı eğitim süreçlerinde “eğitici antrenörlerin” özellikle “temel altyapı eğitimi” süreçlerinde ve “gelişim altyapı eğitimi birinci evresi” sürecinde eğitici yönleri daha ağırlıklı olmalıdır. Bu nedenle yarışmacı futbolcu geçmişi olan antrenörlerin bu süreçlerde rol almamaları ya da kendilerini dönüştürmelerinin sağlanmasına özen gösterilmelidir.
9.Alana vakıf, eğitici kimliği ve futbol bilgi ve becerisi yeterli altyapı eğitim sorumlusu ile yönetsel kimliği ve becerisi yüksek altyapı kurum sorumlularının, altyapı yönetim kurulu ve spor kulübü yönetim kurulu başkanının gündemli ve düzenli değerlendirme toplantılarının esas konusu “verimlilik” olmalıdır.

10.Altyapı eğitim kurulu, altyapı eğitim sorumlusu başkanlığında, hafta başı toplantılarında günlük ve haftalık çalışma planları, aylık toplantılarında aylık çalışma raporlarını ve yıl sonu sonu toplantılarında da yıl sonu değerlendirme toplantıları mutlaka yapmaları sağlanmalıdır.

11.Altyapı eğitim süreçlerinde, süreçlerin dokümanlaştırılması, formlar, teknolojiden yararlanma, materyal ve her türlü eğitim, ölçme değerlendir araçları bir birim/büro ve personelin varlığını gerektirir. Bu verimlilik açısından son derece önemlidir.

12.Altyapı kurumunda doktor, spor hekimi, beslenme uzmanı, psikolog, ve pedagog danışmanlığı sisteminden yardım alma koordinasyonu mutlaka hayata geçirilmelidir.