İŞBİRLİĞİ YÖNTEMİ VE FUTBOL EĞİTİMİ

BİR İŞİ BERABER ve BİRLİKTE YAPMAK BAŞKA ŞEY, İŞBİRLİĞİ İLE YAPMAK BAŞKA ŞEYDİR...

Grup ve takım ile ilgili her türlü işin ve çalışmanın sonunda elde edilen başarıların nedeni grubun ve takımın "işbirliği" yapabilme düzeyi ve becerisidir.

Ne demek işbirliği?

İşbirliği bir işi birlikte veya beraberce yapmak demek değildir.

Beraber ve birlikte yapılan işlerde işbirliği olmayabilir.

İşbirliği, bir iş için bir araya gelenlerin her birinin o işi yaparken diğerlerine ihtiyaç duyması, diğerlerinin de ona ihtiyaç duyması temel,ne dayanan, her kişinin görevini yapıyor veya yapmıyor olmasının diğerinin görevini yapıyor veya yapmıyor olmasını doğrudan etkileyen çalışma yöntemidir.

Örneğin, Bir traktörün kasasındaki karpuzları dört kişinin indirdiğini düşünün. Bu dört kişi de birbirinden bağımsız gidiyorlar bir römorktan bir karpuz alıyor, getiriyor ve tezgaha sıralıyor.

Bu durumda ne yapıyorlar? Birlikte karpuz indiriyorlar.

Ama bu dört kişinin birisini römorkun içinde, ikisinin yan yana belli mesafelerde, son bir kişinin de tezgahta sıralandıklarını düşününüz. Römorktaki kişiden başlayarak, tezgahtaki son kişiye kadar karpuzların elden ele atılarak boşaltıldığını ve tezgaha dizildiğini düşünün.

Bu durumda bu dört kişi ne yapıyor? İşbirliği yaparak karpuz indiriyorlar...

Peki iki yöntem arasındaki fark ne?
Çok fark var...Ama en önemlisi zaman, emek farkıdır.
İşbirliğinde her dört kişi de aynı mesafeyi, defalarca katetmek durumunda kalmıyorlar. Bu mesafe ve zaman avantajı demektir.

Ama bundan çok daha önemlisi şudur; Dört kişiden her biri işbirliğinde aynı öneme, aynı değere sahip hisseder kendini..
Bu grup ve takım çalışmaları için pedagojik açıdan büyük bir gelişim motivasyonu demektir.

Futbolda ve futbol eğitiminde işbirliğine dayalı öğretim yöntemine en uygun çalışmalar
1. a) Teknik beceri gelişiminde mutlaka kullanılması gereken çeşitleme (varyasyon) döngüleri (hiç durmayan pas, kontrol drilleridir),

1. b) Yine teknik beceri ve alan çalışmalarında birleştirme döngüleri ( bir kaç varyasyonun sahanın ilgili bölümlerinde durmayacak ve tekrar edecek biçimde uygulama çalışmalarıdır)

2. Esas olarak da temel taktik, grup ve takım taktiği alan uygulamaları, işbirliği ile eğitimin ve işbirliği yaparak bir iş yapmayı öğrenmemin konularıdır.

Çünkü futbolda ve takım oyunlarının tümünde başarıyı belirleyen şey ağırlıklı olarak taktik uygulama becerileri olmuş durumdadır.

Grup ve takım taktiği becerisi dediğimiz şey, bölgesel ve tüm sahada oyun oynama biçimini (stratejiyi) uygulama işidir.
Bu uygulama da 11 oyuncunun her birinin yapacağı ve yapması gereken davranışın, diğerlerinin davranışını olumlu veya olumsuz etkilemesidir.

Futbolda işbirliği birlikte top oynamak değildir. Birlikte top oynarken herkesin oyunu oynama biçiminin bir sorumlusu olduğunu bilmesi ve bunu sahada gerçekleştirmesidir.

Çocuk yaşlardaki yaşantılarda, oyunlarda olsun, eğitim hayatında olsun işbirliğine yatkın olmayanların, ilerideki süreçlerde sadece futbol değil, diğer mesleki alanlarda da takım çalışmasına yeterince katılmaları mümkün olamamaktadır.

BİR EĞİTİM UYGULAMASINDA "İŞBİRLİĞİ YÖNTEMİNİN" KULLANILDIĞINI VEYA KULLANILMADIĞINI NASIL ANLARIZ?

İşbirliği yöntemi ne demekti? Önce hatırlayalım.

İşbirliği bir işin, işi yapanlar tarafından birbiri ile ilgili ve birbirine bağımlı olarak gerçekleştirilmesidir.

İşbirliğini tersten veya olumsuz tanımlaması ise şöyledir;

İşi yapanlardan birisinin, kendine düşen görevi veya işi yapmamasının, diğerlerinin işini yapmasına engel oluşturmasıdır.

Demek ki işbirliğinde işe katılanların birbirine bağımlı olması söz konusudur.

İşbirliği yönteminin avantajı da dezavantajı da buradadır.

Avantajı takım duygusu, düşüncesi ve ahlakı ile zaman ve emek tasarrufu sağlaması.

Dezavantajı, bir kişi dahi aksamış olsa, işin aksamasıdır.

Artık başlıktaki soruyu yanıtlayabiliriz;
Bir uygulamada, uygulamaya katılan eşlerden veya gruptan birisi işini yapmadığında uygulama yapılamaz veya gerçekleşemez hale geliyorsa o uygulama işbirliği ile yapılan bir uygulama demektir.

Örneğin;
Karşılıklı pas-kontrol çalışması işbirliği yönteminin kullanıldığı bir çalışma değildir.
Çünkü eşlerden birisi olmasa dahi pas-kontrol çalışması bir şekilde yapılabilir. Duvara pas olarak gönderilen top, duvara çarparak geri gelir ve kontrol edilir.

Ama buna karşın karşılıklı hareket halinde, mesafe kat ederek yapılan pas-kontrol çalışması, eşlerden birisi olmadığı zaman asla gerçekleştirilemez.

Özetle işbirliğinde işe katılan en az iki olmak üzere daha fazla kişinin, o işi birbirine bağımlı olarak yapıyor olmaları gereği vardır.

Unutmayınız futbol, hem işbirliği ile oynana, hem de işbirliğine ihtiyaç duyulmadan oynanan bir oyundur.

Futbol ve diğer tüm takım sporları sadece işbirliğine dayalı olarak oynanan veya sadece bireysel özelikleri dayalı olarak oynana oyunlar değildir.

Ancak oransal bir rakam vermek zor ama takım oyunları işbirliğine dayalı formasyon üzerine inşa edilmiş, bireysel özelliklerin ise koşullara ve duruma göre sergilendiği ve etkili olduğu bir oyundur.

BİR ANTRENÖRÜN PAYLAŞIMINDAN, YARIM BİR CÜMLE...

Paylaşımı aslında daha uzun.
Paylaşımın içindeki bir cümle ise futbol eğitimi ve eğitimci antrenörlük mesleği adına özellikle önemli ve dikkate değer.

Söz konusu cümle;
"Futbolda altyapı oyuncularını geleceğe hazırlamak amaçlı bireysel oyuncu gelişimi çalışmalarım devam etmekte olup 5-15 yas oyuncu grubu başvuruların....." şeklinde devam ediyor....

Lütfen kendimizi de, başkalarını da kandırmayalım.
Veya bunun bir yanlış olduğunu ve doğrunun ne olması gerektiği konusunda daha cesur ve daha açık olalım...

Bakınız, bir kişinin 5 yaşından, 15 yaşına kadar değişik yaş gruplarında futbolda geleceğe hazırlamak için amaçlı bireysel çalışma yeterliliği diye bir şey yoktur.

Peki, neden 5 yaşından 15 yaşına kadar da 3 yaşından 18 yaşına kadar değil? Diye bir soru sorulduğunda vereceğiniz bir cevabınız olmalı....

"Yeterlilik" denilen şey, bu kadar geniş ve farklı gelişim özelliklerine sahip çocuklar ile ilgili alan ve eğitim uzmanlığına sahip olmaya izin vermez.

Kurumsal olarak ve yeterlilikleri farklı yaş gruplarına yönelik bir kadronun eğitim yapılanması olabilir.. Zaten doğrusu da budur.

Bunun dışında;

1.

5 yaşından 8 yaşına kadar, hele hele 5,6 yaşlarda futbola ile ilgili amaçlı bireysel çalışma programları ifadesi dahi, yeterlilik açısından kendini ele veren yanlış bir ifadedir.

"Futbola yönelik amaçlı hareket gelişim programları" ifadesi ise bir şekilde kabul görecek ve anlaşılabilir bir ifadedir.

2.

Futbol altyapı eğitim süreçleri ortalama ve ideal olarak 10 yıldır.

Bu 10 yılın her bir yaş grubu farklı gelişim özellikleri içerir.
Bu 10 yıl en az 6 evreden oluşur

Lakin asıl olan bu 10 yılın içindeki 6 evrenin birleştirilerek ortaya çıktığı esas öyle "üç dönem" vardır ki, bu dönemde çocuklar birbirine asla benzemezler. Psikolojik, anatomik, zihinsel, ahlaki ve daha bir çok açıdan bambaşka dünyanın insanları gibi davranırlar.

Temel altyapı, gelişim altyapı ve performans altyapı çocukları ile ilgili bu dönemlerin her biri çok büyük uzmanlık ve çok büyük yeterlilik gerektirir.

Dolayısıyla geliniz, kendimizi futbolu eğitim pratiği açısından tek bir dönemin uzman eğitimciliğine hazırlayalım ve o dönemim en yetkin ve en yeterli antrenörleri olmaya çalışalım...

Okulöncesi dönemi ise işin içine alacaksak "futbol" lafı yerine "hareket eğitimi ve gelişimi" ifadesini kullanalım.