Altyapı Eğitim Sürecindeki Çocuklar İçin Futbol Nasıl Bir Şeydir.

Futbol oyununun nasıl bir oyun olduğu, bu oyunun gerçekleştirilebilmesi için hangi davranışlara ve becerilere ihtiyaç duyulduğu ve oyun için diğer tüm özelliklerin neler olduğu bilinmektedir.

Bilinmeyen ya da bilindiği halde eksik ve yanlış uygulanan şey, futbol oyununa ilişkin teknik, taktik ve özellikle de bedensel gereklerin ve özelliklerin, altyapı denen küçük yaş gruplarına yönelik eğitim sürecinde nasıl verilmesi ve geliştirilmesi gereğidir.

Altyapı eğitimi demek, futbola ilişkin gereklerin ve özelliklerin bir an önce kazandırılmaya çalışılması değildir. Altyapı eğitimi futbol oyununa ilişkin gereklerin ve özelliklerin yaş gruplarına özgü dizayn edilerek kazandırılmasıdır.

Altyapı eğitimi çocukların evcilik oyununa benzer. Çocukların evcilik oyunlarında nasıl bir anne,  bir baba profili varsa ve bu anne, baba profilleri gerçek hayattaki anne ve babaların birebir kopyaları değilse ve olamıyorsa, altyapıdaki futbolda gerçek hayatın gerçek futbolunun bir değildir ve olmamalıdır. Çünkü küçük yaşlardaki futbol görünümü, algısı ve uygulamaları,  çocukların gerçekleştirebileceği, anlayabileceği ve tasarlayabileceği düzeyde bir futbol görünümü, algısı ve uygulamasıdır.

Büyüklerin gerçekleştirdikleri işleri çocuklara gerçekleştirmeye çalışmak eğitim değildir. Yalnızca eziyettir. Çocuklar büyüklerin yaptığı işi kendilerine göre dönüştürerek dramatize ederler. Ve burada beklenilmesi gereken şey ne beceri, ne de olması gereken bütünlüktür. Bütünsel bir anlamlılık çerçevesinde, sadece yaş düzeyine özgü bir rolü oynayabilme  “işini” yapabiliyor olmadaki eylemlilik halidir. Çocuklar büyüklerin küçültülmüş kopyaları olmadığına göre, çocukların gerçekleştirebildikleri işler de büyüklerin gerçekleştirdikleri işlerin küçültülmüş kopyaları olmamalıdır.

Futbol oyunu da küçültülmüş bir futbol oyunu olarak düşünmek ve tasarlamak ve ondan sonra da çocuklara eğitim uygulamaları olarak sunmaya çalışmak her açıdan sağlıksız bir eğitim uygulamasıdır. Böylesi bir yaklaşımın yanlış bir eğitim anlayışı olması yanında, biyolojik ve psikolojik gelişim özellikleri açısından da zararlı bir yaklaşım olduğunu belirtmek gerek. Büyüklerin ve büyüklerin işlerinin kopya edildiği, bu yetmezmiş gibi bir de benzer ölçülerde beceri performanslarının beklendiği eğitim yaklaşımlarını “bütüncül”, “yapılandırmacı” yaklaşım olarak savunmak ve eğitimin “hayatilik” ilkesine uygunluğu olarak sunmak mümkün değildir.

Çocuklar kendi düzeyleri, gelişim özelliklerine göre düzenlenmiş ve dönüştürülmüş bir bütünselliği gerçekleştirebilirler ve dolayısı ile gerçekleştirebildikleri ölçüde yapılanabilirler. Hayatilik denilen eğitim ilkesi de, çocuğun gelecekteki hayatına ilişkin değilş, bulunduğu yaş özelliğinin hayata uygun olması ile ilgilidir.

Futbolu çocuklara özgü yeniden dizayn ederek, çocukların da yeniden düzenlenmiş bu futbolu oynamalarını sağlamak (oynamaya çabalamaları değil!) gerçek bir futbol alt yapı eğitimi demektir.

Çocuklar altyapı eğitiminde bir şeyi yapmaya çabalamalıdırlar. O şeyi yaparlar. Çünkü o şey her ne ise onların yapmaya çalıştıklarında yapabilecekleri bir şey olmalıdır. Çünkü gerçekleştirilemeyen hiçbir şey öğrenilemez. Bunun yanı sıra öğrenilmiş bir şeyi sürekli gerçekleştirmek de eğitim olmaz.

O halde futbol altyapı eğitiminde büyüklere ilişkin hiçbir şeyi kopyalayıp çocuklara öğretmeye çalışmamak gerekir. Büyüklere ilişkin birçok şeyi ya da çocukların büyüdüklerinde onlara gerekli olan birçok şeyi onlara göre tekrar üretmemiz ve gerçekleştirmelerini sağlamak gerekir.  

Futbol oyununun sadece sahasını küçülmek futbol oyununu çocuklara özgü kılmak değildir. Ya da pas veya dribling tekniğini sadece küçük numara toplar ile yaptırmaya çalışma da çocuklara özgü bir teknik öğretim değildir.       

Çocukların oynayabildikleri basitlikte ve ilkel bir futbol oyunu ile onların söz konusu oyun için gereken basit ve teknik beceriden yoksun pas ve dripling davranışları altyapı eğitiminin olumlu örneklerindendir.

Ne öğreteceğinin veya nelerin öğrenileceğinin belli olduğu bir altyapı eğitiminde geriye kalan şey bunların ne zaman ve nasıl öğretileceği ve öğrenileceğidir. Yani altyapı eğitiminin sorunu budur.

Altyapı eğitimine ilişkin “eğitim sorunlarının” yanı sıra altyapı eğitim sürecini “eğitim” sürecinden ziyade çocuğun bir an önce “futbolcu” olabilmesi adına değerlendirilmesi gereken çalışmalar/antrenmanlar süreci olarak görüp, uygulamaları da buna göre şekillendirme sorunu ise fevkalede ciddi bir sorundur.

Türkiye’deki altyapı eğitimi sorunlarımızın temel kaynağı budur. Birçok futbolcu adayının geleceğe ilişkin gelişiminin önünü kapatan yüksek düzeyde teknik, taktik ve özellikle de kondisyonel çalışmalar üzerine gidilmesi ve önü alınması gereken bir sorun, kanayan bir yaradır.  

Genel olarak altyapı eğitimine ilişkin eğitim uygulaması sorunları şunlardır;

1.Küçük yaş gruplarına yönelik futbol eğitimini temel teknik becerilerin öğretilmesi olarak görmek.

2.Alt yapıya girişten itibaren yaş grup ve dönemlerine aldırmadan aynı biçimde, benzer uygulamalar ile tekrara dayalı temel teknik becerileri öğretme çabası.

3.Son zamanlarda “moda” olan sadece “oyun” oynatarak geliştirme anlayışı, kısa ve uzun vadeli hedefleri olmayan oyun yöntemi tercihi. (Eksiğine rağmen sadece oyun anlayışı ve yöntemi ile gerçekleştirilen altyapı eğitim uygulamaları en zararsız olarak kabul edilebilecek örneklerdendir).

4.Yarışmacı anlayışın getirdiği taktik öğretime erken başlama.

5.Çocukları mevkilere gereğinden önce yönlendirilme eğilimleri.

6.En kötüsü de erken performans beklentileri ve bu amaçla gerçekleştirilen kondisyonel çalışmalar.

7.Özel kondisyonel çalışmaların gereksizliğine ilaveten bir de  bu  tür çalışmalarda ek ağırlıklar kullandırma yanlışları.