TAKTİĞİN YAŞI VEYA YAŞIN TAKTİĞİ NE DEMEKTİR? (1), (2)

Çocuklar futbolu 11 yaşına değin beraber oynarlar ama birlikte oynamazlar.

Futbolu birlikte oynama yaşı, 12 yaş ve sonrasında şekil ve biçim değiştirir.

Beraber oynamak demek bir arada olmak ve o iş için sadece "olmazsa olmazlar" konusunda ortaklık yapmak demektir.

Birlikte oynamak demek ise bir işi giderek işbirliği içinde yapmaya çalışmak demektir.

Yaş ilerledikçe bütün işler ve oyunlar beraberlikten birlikteliğe dönüşür.

Yani yaş ilerledikçe bir arada olmak giderek işbirliğine dönüşür.

Çocukları 8-9 yaşlarından itibaren ve özellikle 10 ,12 yaşlarında gereğinden fazla "işbirliği" ne yönelik taktiklerden uzak tutmak gerekir.

Çünkü sinir kas kooordinasyonu olağanüstü sıçrama gösterirken, bunu beceriye çevirmek için top ile çok fazla oynamak ve ilişki halinde olmak gerekir.

Bencillik ile bunu ayırt etmek zorundayız.
Çocuklara takım oyunu adına bazı taktik zorlamalara ve dayatmalara tabi tutmak onları kısıtlamak demektir.

Ama bu her çocuk topu aldığında istediği kadar oynasın demek değildir. Lakin oyun içinde top ile ilgili birçok özellik başka türlü nasıl gelişir?

Top ile ilişkili hareket becerileri ile top ile ilgili yaratıcılık ileriki yaşlarda alan ve oyun ile ilgili beceri ve yaratıcılığa dönüşecektir.

Oyunu ve alanı geniş görme meselesi top ile hareket beceri ve top ile yaratıcılıktan sonra oluşur. Birincisi olmadan ikincisi olmaz.

12 yaş neden eşik veya kritiktir?
Çünkü 12 yaştan önce çocuklar somut düşünürler.
Soyut düşünme 11-12 yaş ve sonrasında gelişir.

Taktik ve oyun taktiği ise tamamen soyut öğretim ve öğrenmelerdir.

Bu konuda ısrar ederek, çok uğraşarak, çok dayatarak ve hatta bağırıp çağırarak bazı öğrenmeler sağlanmakta ise de bu çocukların futboldan ve oyundan soğutmaktan başka bir işe yaramaktadır.

İlerleyen süreçlerde bu tür uygulamalara maruz kalan ve yaş gruplarında şampiyon olan yüzlerce çocuğu üstyapılarda görme olasılığınız giderek azalmaktadır.

Özetle yaşından önce zorla dayatılarak gerçekleştirilen taktik öğretim uygulamaları anlamlı öğrenme sağlamaz. Tıpkı yaşından önce yükleme yapılan kondisyonel özelliklerin ileride iyi bir futbolcu modeli yaratmadığının anlaşılmış olması gibi..

TAKTİĞİN YAŞI VEYA YAŞIN TAKTİĞİ NE DEMEKTİR? (2)

1) 11 yaşlarına kadar en insani, en doğal, en vazgeçilmez ve güdüsel taktik "topu alıp gitmek" tir.

2) "Top alıp gitmek" gelişimle ve beceriye paralel olarak, top ile daha yakın temas halinde gitmeye dönüşür.

3) "Topu alıp gitmek" taktiği hiç bir zaman bitmez. 11-12 yaşlara kadar evrilmesi gereken aşama hızlı dripling yapmaya, hızlı dripling yaparken, top ile teması daha sık yapmaya ve son aşamada ise hız kesmeden ve ritmi bozmadan adam geçmeye (çalım/aldatma) dönüşür.

4) 11 yaşına kadar çocukları bu anlayış, bu eğilim ve bu isteklerinden vazgeçirmeye çalışmak onları, gelişim psikolojilerine uygun olmayan daha üst taktik beceriler istemek anlamına gelir.

Bu toplama ve çıkarma işlemi yapmadan problem çözme işlemine geçmek demektir. Ve çok doğru değildir.

5) Topu alıp gitme aynı zamanda topa sürekli sahip olmak demektir. İşte işin asıl önemli ve asıl püf noktası buradadır.

Topa sahip olmak, sahip olmak için bir çok şeyi düşünmek ve uygulamaya çalışmak demektir.

"Topu alıp gitme" davranışında er türlü biyo-motor özellik gelişimi yanında, bir çok teknik gelişim özelliği yer alır.

Burada eğitim açısından temel sorun topu alıp gidenin hep aynı kişi olmasıdır. Ama çözümü o çocuğa yasak getirmek değil, diğer çocukların da topu alıp gitmelerine fırsat ve imkan sağlayacak eğitim uygulamaları planlayabilmektir.

Bu arada "pas" meselesi ve pasın değeri ve önemi meselesini göz ardı etmiş gibi görünebiliriz.
Ama öyle değil.

Pas 11 yaşından önce çocukların bireysel özelliklerinin ve yaratıcılıklarının ve top ile ilişkili bedensel uyum sağlamanın tekniklerinden ve yöntemlerinden birisi değildir.

Pasın kutsiye derecesindeki önemi ve anahtarı grup ve takım oyunu ile ilgilidir. Ve 11 yaş sonrası çok ama çok değerlidir.

Bizim 11 yaşına kadar derdimiz temel ve özelleşmiş hareket becerilerinin top ile oryantasyonunu sağlamak üzerine inşa etmektir. Bunun da yolu top ile daha sık ve daha sık haşır neşir olmayı sağlamaktır.

Not: Yukarıda "adam geçme" lafı ifade edildi.
"Adam geçme" ile "adam eksiltme" pratik olarak aynı gibi görünse de taktik düşünce olarak aynı şey değildir. Adam eksiltme bir ihtiyaç, bir gereklilik ve rakipten bir fazla olmayı sağlayan teknik ve taktik bir davranış biçimidir ve 11 yaştan önce bu kavramdan ziyade çalım atma, aldatma ve geçme gelişim psikolojisi açısından daha doğrudur.