Futbol, Takım Oyunu, Altyapı Eğitimi ve "Pas"ın Yüceliği..

Futbol oyunu öncelikle bir takım oyunudur; takımı oluşturan oyuncuların oyun anında birbirleri ile ilişkilerini sağlayan ve dolayısı ile takım olmalarını gerektiren  tek teknik beceri “pas” tekniğidir. “Pas”  bir takım oyununun var olabilme ön koşuludur.  “Pas” olmazsa takım oyunu ve dolayısı ile takım olmaz.

Pasın dışındaki diğer tüm teknik beceriler bireysel olarak gerçekleştirilebilen beceriler olup, bu becerilerden birisinin gerçekleştirilememesi durumunda takım oyununu ortadan kaldırmaz… Ama “pas” yoksa, takım oyunu ve dolayısı ile takımdan söz etmek mümkün değildir. Futbol bir takım oyunu olduğuna göre, takımın varlığı bu anlamda “pas” becerisinin varlığına bağlıdır. 

Buradan hareketle futbol altyapı eğitiminde temel teknik beceri öğretimleri ağırlıklı olarak “pas” ve pas becerileri formasyonu üzerine kurgulanmalıdır.

Pas, diğer temel teknik becerilerden farklı olarak bireysel olarak gerçekleştirilemeyecek yegane temel teknik beceridir. Bireysel olarak gerçekleştirilmesi mümkün ve anlamlı olmayan pas, mutlaka kendinden başkalarının varlığını gerekli kılar. Bunun biricik anlamı vardır o da "pas"ın olduğu yerde takım oyunu da vardır.   

Görüleceği üzere "pas" demek kollektivizm demektir. Altyapı eğitiminde gerçekleştirilecek etkinliklerde pasın varlığına ve kullanımına ne kadar çok önem ve değer verilirse, ilerde bu şekilde yetişmiş oyunculardan kurulu bir takımın kollektivist oyun anlayışı artar. Bencilliğin ve ilerde bireysel davranışları gerektiğinden fazla gerçekleştirme alışkanlığının daha önceki tek çözümü,  altyapı eğitiminde kazanılacak olan pas alışkanlığıdır.

"Pas" çalışmalarının bireysel olmaması gereği "pas"ın kendi doğası ve karakterinden kaynaklanan bir durumdur. Çünkü pas başka türlü mümkün olamayan bir davranıştır. Bu nedenle pas varsa mecburen takım oyunu ortaya çıkar.. Buradan da takım varsa "pas" yapmalıdır önermesi ve sonucu çıkar.

"Pas" dışındaki diğer tüm temel teknik beceriler ne kadar iyi sergileniyor olursa olsun "pas" yoksa bir anlam ifade etmeyecektir. Çünkü pas yoksa takım duracak,  çark işlemeyecektir. Bu anlamda "pas" diğer temel teknik becerilerin amaca yönelik kullanılabilmesinde de anahtar rol oynar.

Futbol altyapı eğitiminde, futbol kişiliğinin ve karakterinin yapılandırılmasında şut, çalım atma ve top sürme gibi bireysel becerilerin takım adına gerektiği zamanda, gerektiği yerde ve gerektiği kadar sergilenmesi bilinci ve ahlakı sadece söz ve uyarı ile değil sadece "pas" alışkanlığı ile kazandırılabilir. Bu alışkanlık ise altyapı eğitiminde pas’a verilen değer ve önemle mümkündür.

Günümüzde “Barcelona” diye fenomen bir futbol takımı varsa bu “pasın yüceliği” adına bir kanıt ve bir belgedir…

Önemli not; Ancak ne var ki bu kadar önemli ve değerli olan "pas" belli bir yaş düzeyinin altında zorlama ile gerçekleştirilmeye çalışılmamalıdır. Çünkü erken yaşlarda pas zorlaması bireysel yetilerin yeteneğe dönüşmesi imkanını ortadan kaldırıcı bir atmosfer doğurur. Ayrıca pas becerisine geçiş ve pasın yüksek oranda kullanımı "ben" duygu ve düşüncesinden "biz" duygu ve düşüncesine geçiş ile beraber başlamalıdır ki; bu da 12 yaşlardan sonraya tekabül eder...

Bkz: İsmail Topkaya "Gelişim Psikolojisi Işığında Futbolda Altyapı Eğitimi" Spor Kitabevi ve Yayınevi, Ankara, 2013.