Kuvvet,
özellikle futbol oyunu açısından topu ve kendi vücudunu hareket ettirebilme,
amaca yönelik olarak bir direnci karşı koyabilme yeterliliği olarak
tanımlanabilir. Top ile ve topsuz tüm hareketleri oyun alanı içerisinde
kolaylıkla gerçekleştirebilmede önemli bir etken olan kuvvet, verimi belirleyen
en önemli motorik-kondisyonel özelliklerden birisidir. Bu çocuklar açısından da
böyledir.
Böyle
olması nedeniyledir ki, özellikle altyapı eğitimi süreçlerinde başarılı olmanın
müsabaka kazanmaya ve yaş gruplarında şampiyon olmaya endekslendiği bir
yaklaşımda, kuvvet özelliğine yönelik gelişim olmaması gerektiği ölçülerde bir eğitim
amacı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Oysa kuvvetin çok önemli kondisyonel
bir özellik olması onun, altyapı eğitim süreçlerinde öncelikli bir eğitim amacı
olmasını gerektirmez. Çünkü diğer özelliklerde olduğu gibi kuvvet özelliği de çocuk
ve gençlerin gelişim seyirlerine paralel olarak giderek ve gerektiği ölçüde
gelişmesi gereken bir özelliktir.
Altyapı eğitim süreçlerinde kuvveti
performans amaçlı kondisyonel bir özellik olarak değerlendirmek yerine ileriki
performans dönemlerini olumlu etkileyecek şekilde bir gelişim özelliği olarak
görmek gerekir.
Kuvvet
özelliği diğer gelişim özelliklerine göre çocuklar arasında fark yaratan en
önemli gelişim özelliklerinden birisidir. Dolayısı ile bu durum, altyapı
eğitimi süreçlerinde bir eğitim yanlışını da beraberinde getirebilmektedir.
Fark yaratmada bu denli etkili olduğu fark edilen kuvvet özelliği, altyapı
eğitiminin temel eğitim amacı olması gereken temel teknik beceriler ve bireysel
taktik beceriler ile ilgili gelişiminin kinci plana atılmasına neden
olabilmektedir.
Kuvvet özelliğinin baskın olduğu bir
eğitim anlayışında sinir kas koordinasyonu gelişimine dayalı koordinatif
özelliklerin geliştirilmesi ön planda tutulması gerekirken, büyük kas
gruplarının uyarılmasına dayalı ve gücün belirleyici olduğu bir futbol formasyonu
egemen olabilmektedir.
Güçlü ve görece olarak iri ve büyük
çocukların daha “iş yapar” bir görünüm sergilemelerine prim vermek ileriye
yönelik eğitimin kaliteli oyunculuğu amaçlayan boyutunun görmezden gelinmesi
anlamına gelmektedir.
Kuvvet özelliğinin altyapı
süreçlerinde verim alma adına gereğinden fazla devreye sokulması ile ilgili
olarak somut gözlem sonuçları;
·Çocukların eğitim süreçlerinde giderek gelişen temel
teknik becerileri müsabakalarda sergileyemiyor oluşları, bir kısım antrenör
tarafından kuvvet eksikliği olarak değerlendirilmekte ve kuvvet çalışmaları
ihtiyacı olarak teşhis edilebilmektedir. Oysa sorun çoğu zaman yalnızca kuvvet
eksikliği ile ilgili değildir. Dolayısı ile çözüm çocuğun kuvvetini gereğinden
önce geliştirmek değil, müsabakaları, oyunu, ilgili araçları ve alanları
çocuğun kuvvetine uygun hale getirmektir.
Bu anlamda yine altyapı yaş gruplarına yönelik ulusal düzeyde
gerçekleştirilen akademi liglerini ve yerel lig karşılaşmalarını gözlemlemek
yeterli bulgulara ulaşmayı sağlayacaktır. Özellikle alt yaş grubu çocuklar, sahayı kat
etme ve topa hükmedebilme adına dayanıklılık ve kuvvet gelişim özelliklerine uygun
olmayan koşullar neden yetersiz bir görünüm sergilemektedirler. Altyapıların altyapı
eğitimlerinin en temel hedefi top ile ilişkilerin iyileştirilmesi adına
geliştirilmesi gereken özellikler ile ilgili olmalıdır.
·Özellikle 13-14 yaş gruplardan başlayan ve giderek
şiddeti ve yoğunluğu artan kuvvet çalışmaları nedeniyle birçok çocuk bel
bölgesi, diz bölgesi ve ayak bileği ağrı çekmektedir.
· Altyapılarda teknik beceri eksikliğine dayalı olarak
gelişen ve üstyapılarda tüm açıklığı ile gözlenebilen vücudu gereğinden fazla
kullanmaya eğilimli bir oyunculuk yapılanması.
·Yine altyapılarda şekillenmeye başlayan ve
üstyapılardaki futbola yansıyan şekliyle top ile gereğinden fazla oynama ya da
tam tersi topu anlamsız ve amaçsızca bir an önce kullanma davranışları.
Kuvvet özelliği de bilindiği üzere
sinir kas koordinasyonu temelinde çocuğun doğumundan itibaren gelişen ve gelişimin
doğal süreci içerisinde artarak devam eden bir özelliktir.
Çocuklarda ve gençlerde kuvvet
çalışması olmalıdır/ olmamalıdır tartışması yerine kuvvetin doğumdan itibaren
gelişen ve gelişmesi gereken fiziksel ve motorik bir gelişim özelliği ve
ileriki yaşlarda korunması gereken önemli bir özellik olduğunun bilinmesi
gerekir.
Önemli olan kuvvet özelliğinin
gelişim boyutuna özgü olup olmayacağının eğitime ne ölçüde doğru yansıyıp
yansımadığıdır. Diğer bir ifade ile altyapı eğitim sürecinde kuvvet ile ilgili
etkinliklerin gelişim sürecine uygun olup olmadığıdır.
Kuvvet çeşitleri, vücut yapısı ile
ilgisi ve vücuda yönelik etkileri göz önüne alındığında, altyapı eğitim
sürecinde kuvvete ilişkin etkinlikler konusunda oldukça özenli olunması
gerektiği açıktır.
Kuvvet çeşitlerini;
· Futbola özgü
temel kuvvet; Futbol oyunu için gereken top ile ve topsuz hareketleri
gerçekleştirmedeki en büyük güç yeterliliği,
· Futbola özgü
çabuk kuvvet; Futbol oyunu için gereken top ile ve topsuz hareketleri en kısa
sürede yapabilme gücü yeterliliği,
· Futbola özgü
kuvvette devamlılık ise; Yine futbol oyunu için gereken top ile ve topsuz
hareketlerdeki en büyük ve en çabuk gücü sürdürebilme yeterliliği olarak tanımlamak
mümkündür.
Kuvvet özelliğini altyapı eğitiminde
bir yeterlilik olarak görmek demek ve futbol altyapı eğitiminin temel amacını
ise futbol oyununu en iyi biçimde oynayabilmeyi sağlamak olarak değerlendirmek
demek, kuvvetin nasıl, ne zaman ve ne kadar geliştirilmesi gereğini de ortaya
koymak demektir.
Örneğin 8-9 yaşındaki çocukların
futbol oyunu neyse, o oyundaki gerekler ve o gerekleri yerine getirmedeki
kuvvet ihtiyacı o kadardır. Dolayısı ile kuvvet çalışmasının boyutu da o kadar
olmalıdır.
Futbol altyapı eğitiminde bir
özelliğin geliştirilmesinde temel belirleyen yaş düzeyine uygun olarak
gerçekleştirilebilen etkinlikler ve oyunlardır. Etkinliklerin ve oyunların
içeriği, gerekleri ve bu gerekleri yerine getirebilme yeterlilikleri tüm
kondisyonel özelliklerin ne kadar, nasıl ve ne zaman geliştirilmesine dair ip
uçlarını içinde barındırır.
Gelişim düzeyine/dönemine uygun
futbol oyunu yeterliliğinin doğru saptanmış olması yanında bir o kadar önemli
nokta söz konusu gelişim dönemi sonuna değin ulaşılması gereken futbol oyunu
yeterliliklerinin doğru olarak saptanmış olması çok önemlidir. Çünkü oyunun
gerektirdiği tüm özellikleri geliştirmeye ilişkin öğretim etkinlikleri gelişime
uygun olup olmaması buna bağlıdır.
Futbol altyapı eğitiminde “kuvvet özelliği
gelişimi” ile ilgili felsefi çıkış noktası; kuvvetli futbolcu yetiştirmek
değil, futbol oyunun yaş dönemine uygun olarak en rahat biçimde oynanmasını
sağlayacak kadar kuvvetli futbolcu yetiştirmek olmalıdır.
Futbol ile direkt ilgili olmayan
kuvvet çalışmalarının kas grupları ve bölümleri arasında kassal dengesizlikler
veya kassal orantısızlıklara neden olabileceği unutulmamalıdır. Bunun sonucu
oluşabilecek sırt ve kuyruk sokumu ağrıları, diz ve topuk ağrıları yanında
hareket becerilerinde bozulma dikkate değer olumsuz sonuçlar olarak sık
karşılaşılan durumlardır.
Çocuklarda öncelikle vücudun bütünün
ilgilendiren ve gelişimin doğal seyrine uygun genel kuvvet gelişimine yönelik
etkinliklere yer verilmelidir. Yaş dönemleri arttıkça giderek artan bir biçimde
özel kuvvet gelişimi etkinliklerinin gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır.
Örneğin özel kuvvet özelliği ile
ilgili gelişim etkinliklerinde, futbolda özel bir önemi olan diz gericileri,
baldır kasları ve kalça bükücüleri ile ilgili kasların maksimal, çabukluk ve
devamlılıklarına yönelik özelliliklerin geliştirilmesi amaçlanmalıdır.
Kuvvet özelliğinin gelişimindeki
doğal gelişim seyrine katkıda bulunurken kaslar arası koordinasyon ve kas içi
koordinasyon denilen biyolojik mekanizmalar asla unutulmamalıdır.
Kaslar arası koordinasyon daha açık
bir ifade ile bütün kasları içine alacak çok yönlü kuvvet etkinlikleri
demektir. Bunun için yapılacak şey futbol oyunu dışında tüm vücudu ve
bölümlerini aktive eden oyunlar demektir. Örneğin jimnastik, voleybol,
basketbol, hentbol ve benzeri çağrışımlar yapan etkinliklerin uygulanması akla
gelmelidir.
Kas içi koordinasyon ise bir kas
grubunun kendi içinde uyumlu çalışması ve akıcılığı anlamına gelir ki, o kas
grubunu ilgilendiren bir hareketi ve benzeri hareketleri akıcı ritmik şekilde
yaparak geliştirilebilir.
Çocuklara
yönelik uygun olmayan kuvvet çalışmaları,
·Genel olarak yaş
dönemlerine uygun olmayan şekilde gerçekleştirilen kuvvet çalışmaları demektir,
· Maksimal kuvvet
gelişimine ağırlık vermek demektir,
· Belli bir kas
grubu üzerinde yoğunlaşan kuvvet çalışmaları demektir,
·Çabuk kuvvet veya
kuvvette devamlılık çalışmalarındaki süre, şiddet ve yoğunluğun ve kapsamın
ayarlanamaması demektir,
·Futbola özgü özel
kuvvet çalışmalarına erken başlama yanında, bu tip çalışmaları oyunlardan
bağımsız vererek oyundan verim beklemek demektir,
·Duyarlılıklar
başladığında dahi çalışmalara devam etmek demektir.
Kuvvet çalışmaları ile ilgili olarak
çocuklarda sık karşılaşılan ani ve uzun süreli ve/veya kalıcı rahatsızlıklar
şunlardır;
·Kıkırdak doku
yaralanmaları,
·Bağ dokularda
zorlanma,
·Sıçramalar ve
uzun süreli dikey hareketlerde zorlamalar omurga ve özellikle bel bölgesi
üzerinde zorlanmalar,
·Ender de olsa
kırılmalardaki kolaylık nedeni ile ağaç yaş kırıkları,
·Kronik şekil
bozuklukları,
·Yorgunluk(stres)
kırıkları.
8-9 Yaş Kuvvet Özelliği
Gelişimi
Bu yaş döneminde kuvvet özelliği
gelişimine yönelik bir özel bir eğitim etkinliği söz konusu olmamalıdır.
Bu yaşın kuvvet gelişim özelliği,
temel hareket becerilerini gerçekleştirirken, söz konusu hareketleri beceri
düzeyinde gerçekleştirmek için gereken vücudunu yönetebilmeye yetecek kuvvete
sahip olabilmeyi sağlamaktır. Bunun için de yapılması gereken şey, yer
değiştirme, dengeleme ve nesne kontrolü gerektiren hareketleri içeren değişik
etkinlikler ve oyunlar aracılığı ile hareketleri beceri seviyesinde ve
çeşitliliğinde yapabilme verimini etkileyecek olan kuvvet gelişimine katkı
sağlamaktır.
Örneğin ip atlama ile ilgili
etkinliklerde, atlamayı sağlayan sıçrama hareketi ile doğrudan ilgili baldır ve
bacak bölgesinin kuvvet özelliği gelişimi kendiliğinden ve sadece o işi
gerçekleştirmeye yönelik olarak gelişecektir. Keza yakan top oyununda ise topu
hızlı atmaya yönelik olarak kol, omuz ve diğer üst gövde kaslarının kuvvet
özelliği uyarılmış olacak ve giderek o işi daha iyi yapabilecek gerekli kuvvete
ulaşılabilmesi sağlanacaktır.
Bu yaş dönemindeki kuvvet özelliği
gelişimi, temel hareket becerilerinin daha hızlı ve üst düzeyde beceri şekliyle
yapılmasını sağlayacak bir kuvvet özelliğidir. Genel koordinasyon özelliklerinin
geliştirilmesi aynı zamanda kuvvet özelliğinin bu yaşa özgü geliştirilmesi
anlamını taşımaktadır.
Vücudun bütününü ilgilendiren ve
genel olarak tüm bölge kaslarını ve kas gruplarını uyaran oyunlardan
olabildiğince çok yararlanılmalıdır.
Büyük ve ağır toplar kuvvet
geliştirme yöntemi olarak görülmemeli ve asla kullanılmamalıdır.
Salınmalar, tırmanmalar, asılmalar,
çekmeler, itmeler gibi kuvvete gelişimini tetikleyen hareketleri içinde
barındıran oyunlar yeterli kuvvet özelliğine yönelik etkinliklerdir.
10-11(12) Yaş Kuvvet
Özelliği Gelişimi
Bu yaş dönemi çocukları tüm temel hareket
becerilerinde mükemmel bir beceri düzeyine ulaşmış olmaları yanında futbol ile
ilgili temel teknik becerilerin bir bölümünü beceri düzeyi yüksek şekilde
gerçekleştirmeye başlarlarken, çoğu temel hareket becerilerinden motorik olarak
haberdardırlar.
Bu durum kuvvet özelliğinin gelişimi
açısından şu anlama gelmektedir; Çocuklar oyunlarında futbola yönelik bazı
temel hareket becerilerini yoğun olarak ve iyi düzeyde kullanabilecek koordinasyon
özelliğine kavuşmaktadırlar. Bu da kuvvet özelliğinin geliştirilmesi gereken
boyutunu ortaya koymaktadır. Bu boyut futbola özgü temel teknik becerilerin
bazılarını çok iyi düzeyde yapabilmeyi sağlayacak bir kuvvet özelliği demektir.
Bu seviyedeki bir kuvvet özelliği ise, oyunun temposu ve süresi yanında tekrar
çalışmaları ile karşılanabilir.
Bu yaş döneminde de vücudun tümünü,
değişik yön ve açılarda kullanmayı gerektiren oyunlara bolca yer verilmelidir.
El, kol, gövde, baş, bacak ve ayakları değişik yön açı ve boyutlarda kullanmayı
gerekli kılan oyun ve etkinlikler kas dengesizliğinin giderilmesi ve çok yönlü
kuvvet gelişimi açısından önemlidir.
Dönemin ortalarından itibaren sonuna
doğru çocuklarda kuvvet artımına yönelik izler gözlemlenebilir. Bir sonraki
dönemin kuvvet özelliği gelişimindeki sıçrama bu dönemin sonlarında kendini
hissettirmeye başlar.
Aneorob olmamak koşulu ile, sprint
kuvveti ve çabuk kuvveti çağrıştıracak biçimde şiddeti ve yoğunluğu düşük
uyaran ve reaksiyon çalışmaları kuvvet özelliği açısından yararlı olacaktır. Bu
çalışmaları atletik koşullarda değil oyun içinde, eğlenceli boyutlarda çok
tekrar yapmadan kısa sürelerde gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır.
11, 12 yaşlarından başlayıp 13-14
yaşlarında atak yapan sonra yavaşlayan ancak 18’ li yaşlara değin tırmanış
göstererek gelişecek olan ve 20-30 yaşlarında da zirveye ulaşan maksimal kuvvet
özelliği için futbol altyapı eğitiminde, özellikle 16 yaşlarına değin yapılacak
tek şey çocuğun kendi vücut ağırlığını giderek artan zor koşullarda ama oldukça
kolay bir şekilde kullanmasını sağlamak olmalıdır.
Keza çabuk kuvvet ve kuvvette
devamlılık özellikleri adına yapılacak tek şey sadece oyun ve etkinliklerin
süre, tempo ve oyun içeriğine bağlı olarak kazandırılmasına özen
gösterilmelidir. Bu yaş çocuklarının kuvvet özelliği bu yaş döneminin futbol
oyununu oynayabilmeyi sağlamaktan ibaret olmalıdır.
Çekme, itme, tırmanma, asılma,
döndürme, yakalama ve benzeri kuvvet özelliği içeren oyunlardan yararlanılması
son derece önemlidir.
Kuvvet gelişimi sağlama adına eşi
sırta alma veya ek ağırlık kullanma söz konusu dahi olmamalıdır. Özel sıçrama
çalışmalarından kaçınılmalı, oyun gereği üst üste olmayan sıçramalar ve
atlamalara ise yer verilmelidir.
Ritm çalışmaları, hayvan taklitleri,
bireysel ve eşli mücadele oyunları, temel jimnastik etkinlikleri bu yaş dönemi
kuvvet özelliği mekanizmaları açısından yararlı uygulama etkinlikleridir.
Topa vuruş kuvveti açısından çok önemli
olması gereken bir yaş dönemidir. Ancak vuruş kuvvetin arttırmaktan ziyade,
nesneye ayak ile kuvvet aktarımı ya da kuvvet uygulaması algısının gelişimi
sağlanmalıdır. Çünkü bu yaş dönemi topa vurma tekniğinin kazanılması açısından
önemli bir unsur olan kuvveti nesneye aktarma yeterliliğin edinilmesine yönelik
hassas bir dönemidir. Ama bunun için topun mutlaka “gerektiği kadar hafif”
olması gerekir. Çünkü topun hafif olması, topa kuvvet aktarımının niteliğini
belirleyecektir. Top ağır ise topa hızlı değil, itmeyi andıran şekilde kuvvet
aktarımı eğilimi oluşacaktır. Oysa doğru vuruş tekniğinde, kuvvet aktarımı hızlı
ve tek kısa dokunuşla yapılan vuruşlardır. Dolayısı ile topun hafif olması “vuruş
aktarma kuvveti hızı algısının” doğru oluşmasını sağlayacaktır.
(12)13-14 Yaş Kuvvet Özelliği Gelişimi
Kuvvet özelliği gelişimi açısından bu ve bundan
sonraki yaş dönemi ile ilgili süreçler kritik dönemleri işaret eder.
Kuvvet özelliklerinin her türünün
gelişim seyrinde sıçramalar görülür. Kas kitlesi artışı, merkezi ve periferik
sinir sistemindeki gelişim ve elbette hormonal değişimler kuvvet özelliğinin
gelişiminin temel nedenlerini oluştururlar.
Çocuklardaki bu değişim onların
kuvvet özelliği açısından antrene edilebilirliği görüntüsüne neden olmaktadır.
Kuvvet çalışmalarından da çabuk dönüt alınabiliyor alması antrenörleri kuvvet
çalışmalarına ağırlık vermeye itebilmektedir. Oysa futbol altyapı eğitiminde
15-16 yaşlarına değin kuvvet özelliği gelişimi yarışmacı performans amaçlı
antrene şeklinde olmamalıdır.
Ancak bu ve sonraki yaş
dönemlerindeki gelişimin doğal seyrinde var olan kuvvet artışı sıçramaları yani
kuvvet özelliği gelişimindeki kritik yaşlarda göz ardı edilmemeli ve iyi
değerlendirilmelidir.
Vücuttaki tüm bölümler ve bölgelerde
yer alan kaslardaki maksimal kuvvet özelliği artışında olsun, çabuk kuvvet
özelliği artışında olsun 7 yaşlarından itibaren başlayan gelişim geniş
çerçevede 10-15 yaşlar arasında ciddi artışların yaşandığı yaşlara tekabül ederken,
özellikle 13-14 yaşlar kuvvet özelliğinde atılımların yaşandığı yaşlar olarak
karşımıza çıkmaktadır.
Sonuç olarak futbol altyapı
eğitiminde kuvvet özelliği gelişimi açısından kritik yaş dönemleri, öncelikli
olarak 10-11(12), (12)13-14 ve 15-16 yaş dönemleridir.
Bu yaş dönemlerinde ani uzama ve
vücut bölümleri arasında dengesiz büyümelerin görülmesi nedeni ile kaslarda
göreceli olarak verim düzeyi düşebilir ve vücudun mekanik olarak kaldıraç
sistemine bağlı geçici olumsuzlukları söz konusu olabilir. Bu açıdan tek yönlü
ve ısrarcı yüklenmelerden şiddetle kaçınılmalıdır.
Bu yaşlardaki ani uzama ve dengesiz
büyüme ile ilgili olarak temel teknik becerilerdeki geçici bozulmaları
anlayışla karşılamak gerekir. Bunların kuvvetin dengesiz dağılımına bağlamak ve
kaslardaki kontrolü geçici bir süre gerektiğince sağlama zorluğuna olarak
değerlendirmek daha doğrudur.
Temel teknik becerilerin hareketli
ve akıcı kullanımını gerektiren çalışmaların sürdürülmesinde bir sakınca
olmadığı gibi, bu tip çalışmaların kuvvet özelliğinin koordinatif beceriye
dönük dağılımında yararlı etkileri olacaktır.
Bu yaşlardaki kuvvet özelliği
etkinliklerinin özel kuvvet diye tanımlanan biçimde futbola özgü olmaya doğru
başlaması gerekir. Temel teknik beceri kullanımına ilişkin etkinlikler ile
temel taktik beceri etkinliklerindeki tempo, tekrar ve kapsam kuvvet özelliğine
ilişkin etkiyi de beraberinde getirmelidir.
Bu yaş dönemi için normal ağırlıkta
top ve normal boyutlarda saha ebadının biraz ağır gelmekte olduğundan daha önce
söz edilmişti. Daha küçük numaralı toplar ile;
·İsabet vuruşları,
· Nokta atışları
·Ve topu uzağa gönderebilme
vuruşları kuvvet özelliği gelişim açısından yararlı etkinliklerdir.
Genel olarak üst gövde kasları ön,
yan, arka, boyun, kol ve omuzlar olmak üzere, alt gövde kasları ise yine
bütünselliğin bozulmayacağı şekilde kalça, ön, arka, dış ve iç bacak kasları,
baldır kaslarının uyarılması sağlayacak etkinliklere yer verilmelidir. Bu
etkinliklerde söz konusu vücut bölgelerinin çok yönlü kuvvet özelliği gelişimi
yüklenme sıklığı, şiddeti ve kapsamı az olmak koşulu ile ve ilgili oyunlar
içine serpiştirilerek gerçekleştirilmelidir.
· Topu çift el ile uzağa atışlar,
· Havaya atılan topu sıçrayarak kafa vuruşu ile uzağa
atışlar,
· Sağ ve sol ayakla sekmeler,
· Tek ve çift ayakla ritmik sıçramalar,
·
Arkadaki vücut
ağırlığının dörtte birini geçmeyecek nesneyi çekmeler,
· Çift yönlü galop koşuları,
· Geri geri koşular,
· Eğimli zeminde koşular,
· Vücudu değişik pozisyonlarda tutmalar,
·
El ve ayaklar
üzerinde gövde yere ve havaya bakacak şekillerde, kalça değişik yüksekliklerde,
vücudu belli bir süre tutma ve hareket ettirmeler,
· Parmak ucunda yürümeler,
· Artan bir dirence karşı çekme, itme, asılmalar,
· Tırmanmalar,
ve benzeri etkinlikler kuvvet özelliği ile
ilgili etkinlik örnekleridir.
15-16 Yaş Kuvvet Özelliği Gelişimi
Bir önceki yaş dönemi etkinliklere ilaveten, vücut
kompozisyonun ve özelliklerinin daha da gelişmiş olmasına paralel olarak özel
kuvvet çalışmaları daha bir önem kazanır.
Örneğin diz gericileri, baldırlar ve
kalça bükücüleri gibi futbolda özel önemi olan kas gruplarına yönelik
uyaranları gerektiren hareket etkinliklerine (ilgili sıçramalara) uzun süreli
ve tekrara dayalı olmamak koşulu ile daha fazla önem verilir.
Futbola özgü önemli kasların
işlevselliğinin ve veriminin arttırılmasına dönük top ve topsuz temel teknik
becerilerin oyun ve kurgulanmış oyun bölümleri içinde yer alması sağlanmalıdır.
Örneğin;
·
Baş döndürücü
kasların (kafa vuruşu sırasında başın sabitlenmesinde etkili),
·
Sırt kasları,
geniş sırt kasları,
·
Dış yan karın
kası,
·
Düz karın kası,
·
Uyluk çekicileri,
·
Kalça bel kası,
·
Kalça çatısı
kası,
·
Uzun uyluk
çekicileri,
·
Düz üst uyluk
kası,
·
Eğrimsi kas,
·
Terzi kası,
·
İç uyluk kası,
·
Dış uyluk kası,
·
Ön baldır kası,
·
İki başlı baldır
kası,
·
Kalça gericileri,
·
Orta kalça kası,
·
Büyük kalça kası,
·
Yarı eklemsi kas,
·
İki başlı üst
uyluk kası
·
Yarı geçişkenli
kas
·
Oturak kasları
· Alt uyluk kasları
· Baldır kasları
gibi futbol oyununda top ile ve
topsuz temel teknik becerilerde performansı etkileyecek olan kaslara ilişkin
kuvvet özelliğini geliştirilmesi gerekmektedir.
Bunun için yapılması gereken
öncelikle şiddeti ve yoğunluğu arttırılmış kısa süreli ve dinlenme aralıklı
temposu yüksek müsabaka ve taktik uygulamalardır. Bunların yanı sıra ihtiyaç
olduğunda söz konusu bölge ve kasın yetersizliğine ilişkin özel çalışmalar gerçekleştirilebilir.
Her türlü pozisyonda, açıda, yönde
ve şiddette topa vuruşlar, top ile ilgili olarak savunma davranışlarında ve
hücum davranışları, ikili omuz omuza mücadeleler, belli bir efordan sonra son
vuruşlar kuvvet özelliği gelişimi ile ilgili çalışmalardır.
17-18
Yaş Kuvvet Özelliği Gelişimi
Bir önceki yaş dönemi kuvvet özelliği içeriğinin
müsabaka süresi ve temposu içinde gerçekleştirilebilmesini kapsar. Oyunun tüm
gereklerini yerine getirirken gereken yerde ve zamanda kuvvet özelliği
gerektiren davranışları eksiksiz uygulayabilme yeterliliği bu yaş dönemindeki
kuvvet özelliğinin görünümüdür.
Müsabaka süresi boyunca vücudun bir
bölümünün veya tamamının güç gerektiren bir davranışı yerine getirmedeki bir
defalık eksikliği kuvvet eksikliği
olarak değil, beceri eksikliğidir. Ancak söz konusu kuvvet gerektiren bir davranışı
aslında gerçekleştirebiliyor ama oyun süresince gerekli olduğu durumlarda birden
çok kez gerçekleştiremiyor olma davranışları kuvvet zafiyeti olarak
değerlendirilmelidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder